De Sleutelfactoren website
Naast deze e-learning is er de website: https://www.sleutelfactortoxiciteit.nl/. Op deze website is meer informatie te vinden over de chemische kwaliteit van water en de sleutelfactor toxiciteit. De website bevat verschillende hulpmiddelen om toe te passen op concrete situaties.
Kiezen van de beste hulpmiddelen
Het kiezen van de beste hulpmiddelen bij een (mogelijke) verontreiniging in een waterlichaam is de eerste keer moeilijk. Deze e-learning, samen met de website, helpen je om de juiste hulpmiddelen te vinden.
We beginnen bij het belangrijkste: het nemen van maatregelen, die ervoor zorgen dat de kans dat de KRW-doelen niet gehaald worden klein blijft (preventief beleid), of van maatregelen die ervoor zorgen dat de waterkwaliteit goed wordt.
Om problemen met de waterkwaliteit op te lossen hebben we twee hulpmiddelen:
- De maatregelen-strategie. Die beschrijft dat we op watersysteemniveau moeten kijken naar de drukfactoren, en dat we het beste kunnen samenwerken op gebiedsniveau. Bij die samenwerking gaat het over zowel waterbeheerders als de economische activiteiten die allerlei emissies kunnen veroorzaken.
- De maatregelen-opzoektabel. Deze tabel is opgesteld om iedere waterbeheerder in Nederland te assisteren bij het vinden van mogelijke maatregelen. Sommige worden voorgeschreven of gesuggereerd door de KRW-tekst. Andere maatregelen zijn ideeën van collega-waterbeheerders.
Kijk nu op de webpagina’s met de maatregelen en de genoemde hulpmiddelen.
Merk op: Sommige maatregelen zijn ‘no regret’ en zijn altijd nuttig. Sommige maatregelen hebben meer dan één voordeel, zoals zonering langs landbouwpercelen: een effectieve zonering kan de uitspoeling van nutrienten en van gewasbeschermingsmiddelen tegelijk verminderen.
Langslopen van de hulpmiddelen – de volgende stappen
Bij de volgende stappen kan ieder hulpmiddel in principe gekozen worden. Het is echter heel slim, om te kijken naar de gegevens die eerder verzameld zijn. Een belangrijke bron van gegevens over mogelijke toxiciteit is: de integrale analyse van recente monitoringdata. Dat is altijd een goed ‘vertrekpunt’: de bestaande data van de monitoring uit de periode 2013-2018 zijn samengevat in kaarten van de toxische druk in Nederland.
Bekijk de kaart.
Zoom in en zoom uit, om inzicht te krijgen in ruimtelijke patronen (op grove schaal) en specifieke situaties (op fijne schaal).
Toxische druk naar stofgroepen
Gebruik de knop “kaarten toevoegen” (stapeltje papier) links op de kaart. Typ in het tekst veld “ tox”, en kies dan een stofgroep waar je meer van wilt weten.
Merk op! dat het kiezen voor “metalen” een verhoogde toxische druk van metaalmengsels oplevert in Brabant. En dat het kiezen voor “ bestrijdingsmiddelen” vooral in het Zuid-Hollandse kassengebied een verhoogde toxische druk toont.
Op deze manier kunnen waterbeheerders heel gericht starten bij het denken over maatregelen. Er wordt namelijk eerst duidelijk of en waar maatregelen op zijn plaats zouden zijn, en bovendien tegen welke stofgroepen.
Merk op! dat de kaarten van de toxische druk altijd “ onderschattingen” van de werkelijke, lokale toxische druk zullen zijn: alleen stoffen die aanwezig én gemeten zijn én boven de detectielimiet gevonden zijn zijn in de toxische druk vertegenwoordigd.
De overige hulpmiddelen
De SFTox werkt aan de hand van het DPSIR model (Driver, Presure, State, Impact, Respons). De overige hulpmiddelen van de SFTox worden beschreven op de pagina’s die gaan over D, P, S en I. In het pad 'systeemdenken' gaan we verder in op het DPSIR model. in de paden 'Chemie' en 'Bioassay' gaan we verder in op de Status.
Binnen deze e-learning verwijzen we soms naar de website. Dit doen we als we verwijzen naar achtergrondinformatie of wanneer we gebruik willen maken van een van de tools op de website.